1,449 Бардыгы /

Казакстан Freedom House эл аралык уюмунун дүйнөдөгү интернеттин эркиндигине баа берген быйылкы баяндамасында “интернети эркин эмес” өлкөлөрдүн катарында калды.

“Жергиликтүү жана борбордук органдар сын айткан жарандар менен активисттерди куугунтуктоону жана камакка алууну улантышты. Январда өткөн парламенттик шайлоодон кийин онлайн-ЖМКларга карата коркутуулар, анын ичинде “кызмат көрсөтүүдөн баш тартуу” (DDoS) өңдүү чабуулдар күчөдү”, — деп жазылган 21-сентябрда жарыяланган баяндамада.

Freedom House 2019-жылы Касым-Жомарт Токаев президенттик кызматка киришип жатканда реформаларды убадалаганын, бирок өкмөттүн андан кийинки аракеттери ал убадаларга дал келбегенин белгилеген. Бийлик оппозициянын тарапташтарын камакка алып, медиакаражаттар мамлекеттин колунда болуп же өкмөткө жакын адамдардын карамагына өткөн.

Баяндамада Казакстан — Орусия, Буларус, Иран жана Кытай өңдүү өлкөлөр менен бир катарда жайгашкан. Бул өлкөлөрдүн бийликтери социалдык түйүндөрдөгү билдирүүлөрү үчүн колдонуучуларды кармап, кылмыш жоопкерчилигине тартып же аларга карата тергөө иштерин жүргүзгөн. Freedom House’тун маалыматына караганда, казакстандыктар негизинен Facebook, Instagram социалдык түйүндөрүндөгү, Telegram мессенджериндеги жана YouTube видеохостингиндеги билдирүүлөрү үчүн куугунтукталган.

Мындан тышкары Казакстандын бийлиги контентке, маалыматтарга жана атаандаштыкка байланыштуу технологиялык компанияларга карата жаңы эрежелерди киргизген 48 мамлекеттин катарына кошулган.

Акыркы баяндамада дүйнөдөгү жалпы интернет колдонуучулардын 88% жашаган 70 өлкөдөгү интернет эркиндигине баа берилген. Бул үчүн 2020-жылдын июнь айынан 2021-жылдын май айына чейин үч категория боюнча (жарандардын интернет колдонуусуна тоскоолдук кылуу, контентке чектөө киргизүү жана колдонуучулардын укуктарынын сакталышы) интернет эркиндиги бааланган.

Freedom House уюмунун маалыматына ылайык, бул аралыкта интернет эркиндиги Мьянмада, Беларуста жана Угандада өтө тездик менен начарлаган. “Интернети эркин эмес” өлкөлөрдүн тизмесине Казакстандан тышкары Азербайжан (35), Орусия (30), Өзбекстан (28), Пакистан (27) жана Иран (16) кирген.

“Интернети эркин өлкөлөрдүн” катарында (70 жана андан ашык упай ) — Грузия (77) менен Армения (71) бар. Алдыңкы үчтүктө Исландия, Эстония жана Канада жайгашкан.

Кыргызстан менен Украина “интернети жарым-жартылай эркин” өлкөлөргө киргизилген.

Казакстан Freedom House уюму дүйнөдөгү интернет эркиндигине баа бере баштаган 2011-жылдан 2014-жылга чейин “интернети жарым-жартылай эркин” өлкөлөрдүн катарында болуп келген. 2015-жылы Казакстандагы абал кыйла начарлап, “интернети эркин эмес” өлкөлөрдүн катарына кирип, ошондон бери бул тизмеден чыкпай келет.

WWW.