3,228 Бардыгы /

Кыргызстанга сел жана суу ташкыны жаз айларында башталып, анын эң көп катталуусу июль-август айларында туш келет. Мындай өзгөчө кырдаал сентябрь айынын аягына чейин созулат.

Селдин жүрүшүнө түрткү берген себептер: узакка созулган, нөшөрлөп жааган жамгыр; күндүн кескин ысып кетиши; кардын же мөңгүлөрдүн интенсивдүү ээриши; жер титиреп, жанар тоолордун жарылышы; токойлордун кыркылышы; казуу иштерин туура эмес уюштурулушу.

Башка агымдардан айырмаланып, сел өз-өзүнчө толкундар менен коштолот. Биринчи толкун 15 метрге чейин же андан жогору бийиктикте болушу мүмкүн. Ар кандай аралаш массаны өзү менен кошо ширеп, саатына 15-20 км аралыкты басып өткөн катуу сел кыйраткыч күчкө ээ болуп, айдоо аянттарын жок кылып, адамдардын жана мал жандыктардын өлүмүнө алып келиши ыктымал. Мына ошондуктан, селди “ырайымсыз тоо ажыдары” деп атап келишет.

Азыркы учурда Жалал-Абад шаары боюнча өзгөчө кырдаалдар бөлүмү Жалал-Абад шаарынын Коммуналдык чарба жана көрктөндүрдүү департаменти менен биргеликте сел жана суу ташкындарынын алдын алуу максатында шаар аймагындагы сел каналдарды тазалоо жумуштарын жүрүзүп жатат. Тактап айтканда, Барпы-Сейил көчөсүндөгү Хан-Арык сел каналынын – 400м, Н.Айтматова көчөсүндөгү Чоко-Арык сел каналынын – 400 м, Манас көчөсүндөгү Сел-Арык каналынын – 500 метр бөлүктөрү тазаланып бүткөн. Калган аралыктарын тазалоо жумуштары кызуу жүрүп жатат.

Жалал-Абад шаардык ӨКБнүн Жарандык коргонуу бөлүмчөсүнүн башчысы, майор А.Абдуллаев