531 Бардыгы /

Бириккен Улуттар Уюмунун (БУУнун) Башкы катчысынын Ооганстан боюнча атайын Өкүлү жана Ооганстанга көмөктөшүү боюнча миссиясынын башчысы Роза Отунбаева Ооганстандагы бийликти аялдарды чектеген эрежелерин токтотууга чакырды. Ушул жылдын 6-мартында ал БУУнун Коопсуздук Кеңешинин атайын жыйынында сөз сүйлөп жатып, аялдардын кийим-кечесине дейре коюлуп жаткан катаал талаптар аларга карата чоң басмырлоо экенидигин, көпчүлүк кыз-келиндер көчөгө деле чыга албай жатышкандыгын баса белгиледи.

          Аялды “Шариятка ылайык кийинген эмес!” деген жүйөөнүн негизинде кармоо адам укугун бузуу деп эсептелинээрин, чектөөлөр канчалык узарса, ошончолук залакасы дагы көп болоорун айткан Роза Отунбаева Ооганстанда калктын жарандык, маданий, экономикалык, саясий жана социалдык укуктары сакталбастан, аялдарга карата репрессиялык мүнөздөгү мамиле жасалып, алар зордук-зомбулукка кабылган окуялар соңку тапта абдан арбын катталып жаткандыгын, өлкөдө инклюзивдүү башкаруу дегеле жоктугун ашкереледи.

          Анткени, Ооганстандын бийлигин жүргүзгөн «Талибан» кыймылы 2022-жылдын апрель айында аялдарды такай хижаб кийип жүрүүгө милдеттендирген Жарлык чыгарган. Быйыл январь айынан тартып Өкмөт ошол Жарлыктын негизинде көчөдөн кыз-келиндерди кармап кетип жатышкандыгы кабарланган. 2021-жылдын 15-августунда «Талибан» Кабулда бийликти кайрадан басып алган. Андыктан, ошол эле жылдын 31-августунда АКШнын аскердик күчтөрү бул өлкөдөн чыгып кеткен.

          Баса, талибдер «Инклюзивдик Өкмөт» түзүү, аялдардын билим алуу жана иштөө укугун кепилдөө боюнча сунуштарга макул болбой келатат. Дүйнөнүн бир дагы өлкөсү талибдердин Өкмөтүн расмий түрдө тааный элек. Ооганстандын Батыштагы банк резервдери камакта турат. Ал эми талибдердин айрым лидерлерине АКШ издөө дагы жарыялаган. Кыргызстан «Талибан» Өкмөтүн расмий тааныбай тургандыгын, бирок, Кабул менен диалогго баруу зарыл экендигин билдирген.

Алишер  ТОКСОНБАЕВ, өз кабарчы