3 Бардыгы /

Жогорку Кеңештин «Альянс» парламенттик фракциясы Кыргызстандагы мөңгүлөрдүн азыркы ал-акыбалы, аларды сактап калуу жана экологиялык туруктуулукту камсыз кылуу маалыматын кенен-чонон укту жана талкуулады.

Суу ресурстары, айыл чарбасы жана кайра иштетүүчү өнөр жайы министринин орун басары Кубат Касейиновдун сөзүнө караганда, 1970-жылдары респубикабыздын аймагында жалпысынан 7 944,2 квадрат чакырым аянтты ээлеген 8 164 мөңгү бар эле. Тилекке каршы, Борбор Азиянын Прикладдык иликтөө институтутунун атайын иликтөөсү акыркы 70 жыл аралыгында Жер шарындагы мөңгүлөр дээрлик 16 пайызга кыскаргандыгын ашкереледи.

Анткени менен география илимдеринин кандидаты, ОшМУнун доценти Абдыжапар Аккулов мамлекеттик органдардын мындай расмий маалыматына таптакыр эле макул эмес!

– Расмий маалыматка караганда, ошондой эле президент Садыр Жапаровдун айтымында, Кыргызстандагы мөңгүлөр 16 пайызга кыскарды. Бирок, биздин нукура изилдөөлөрүбүз бул көрсөткүч мындан дагы жогору экендигин айгинеледи. Бул чындык! Эң өкүнүчтүүсү: айрым мөңгүлөр толук талкаланды. Анткени, дүйнө жүзүндө температура уламдан улам жогорулап – ысып гана бараткандыгы байкалууда. Мен муну адис сыңары айтып коюуга тийишмин! Мөңгүлөрдүн бара-бара кыскарышы антропогенндик факторго – адамдан жана анын кыймыл-аркетинен түздөн-түз көз каранды. Маселен, кар эригенде, тоолорубуз таштандыга толуп кетип атат. Демек, Адам – бул жаратылыш жаңылыштыгы. Мисалы, Түштүк жергесинде көмүр магнаттары көбөйдү. Булар кардын эрүү жараянын тездетип гана жатышат. Көмүр кенин ачабыз деп атып 9 чакырым мөңгүнү биротоло жок кылышты. Бирок, өз ара жаңжалдашуудан кийин гана, Жаратылыш министрлиги мени калп айттырбас, прокуратура араң кылмыш ишин козгоп олтурат, – деп чырылдады география илимдеринин кандидаты, ОшМУнун доценти Абдыжапар Аккулов.

Чындап эле… Азыркы замандаштарыбыз кийнкисин – түбөлүгүн ойлобостон, жаратылыш байлыктарын каалагандай эле бүлүндүрүп жатышпайбы… Муну ким тескейт, ыя?!?

Алишер ТОКСОНБАЕВ, өз кабарчы