1,140 Бардыгы /

Тажикстан парламентинин төмөнкү палатасы тажик-кытай биргелешкен “Зарафшон” ишканасын жабдуулар менен технологияларды алып келүүдө алынчу бажы төлөмдөрүнөн жана кошумча нарк салыгынан бошотуу тууралуу өкмөттүн сунушун жактырды.

Палатанын 29-декабрдагы жыйынында Алтын менен жездин концентратын ажыратуу боюнча металлургиялык завод куруу тууралуу Тажикстандын өкмөтү менен “Зарафшон” ишканасынын ортосундагы макулдашуунун долбоору каралды. Анда өлкөнүн инвестициялар жана мамлекеттик мүлктү башкаруу боюнча комитеттин төрагасы Саъди Кодирзода сүйлөп, жаңы ишкана Пенжикентте курула турганын билдирди. Анын айтымында, мындан тышкары “Зарафшон” биргелешкен ишканасы аталган аймакта жайгашкан “Тарор” жана “Жилав” алтын кендерин комплекстүү иштетүү менен алектенет.

Макулдашууга ылайык, заводдун курулушуна 117 миллион доллар бөлүнөт. Андагы тажик өкмөтүнүн үлүшү 30%, “Зарафшон” ишканасыныкы 70% түзөт. Металлургиялык заводдун курулушу 2023-жылды аягына чейин бүткөрүлүп, жылына 165 миң тонна концентрат өндүрөт деп күтүлүүдө.

Буга чейин Пенжикенттин тургундары бир канча жолу “Зарафшон” курган ишканалар аймактагы экологияга терс таасирин тийгизип жатканына тынчсызданууларын билдиришкен. 2019-жылы Хумгарон айылынын тургундары аталган тажик-кытай ишканасынын кайра иштетүү полигонун куруусуна каршы чыгышкан. Алар ишкананын калдыктарын кайра иштетүү айлана-чөйрөгө терс таасирин тийгизип, айдоо жерлер менен жайыттарга зыян болорун билдиришкен. Бирок жергиликтүү бийлик өкүлдөрү менен “Зарафшон” ишканасынын жетекчилиги полигон куруудагы экологиялык тобокелчиликтерди четке кагышкан.

Тажикстандын тоо-кен тармагында бир канча жылдан бери кытайлык компаниялар басымдуулук кылып келет. Алардын эң ирилери “Зарафшон” биргелешкен ишканасы (акцияларынын 75% Zijin Mining Group Co. Ltd кытай компаниясына таандык), “Алтын-Топкан”, “Пай-Булак” кендеринде коргошун менен цинк өндүргөн “Тажик-кытай тоо өнөр жай компаниясы” жана Пенжикент районундагы “Мушкистон” кенин иштетип жаткан “Бартек Точикистон майнинг” компаниясы. Мындан тышкары 2019-жылдын аягында Кытайдын ТВЕА компаниясы Тажикстандын түндүгүндөгү “Жогорку Кумарг” жана “Чыгыш Дуоба” алтын кендерин иштете баштаган. Ортодо түзүлгөн келишимге ылайык, бул компания аталган кендерди “Душанбе-2” ЖЭБин курууга сарптаган каражатын иштеп тапканга чейин улантат.

WWW.