1,527 Бардыгы /

 Жай мезгили – эс алуу үчүн эң сонун учур. Өзүңүз үчүн, ден соолугуңуз үчүн сууга түшүү жакшы маанай тартуулайт, андыктан жакшы сүзүүнү өздөштүрүп, сууга түшүү эрежелерин жетишээрлик билишиңиз керек.

Сууга түшүү үчүн эң жакшы убак – эрте мененки саат 8ден 10го чейинки жана кечкисин 17-19 га чейинки маал. Суунун температурасы: – 18°С болсо 6-8 мүнөт; – 20°С болсо 10-12 мүнөт; – 20°С градустан ашса 15 мүнөткө чейин чөмүлсө болот. Сууда узак убакыт бою жүрүүгө болбойт, суук тийип калышы мүмкүн. Тамактангаң соң 1,5 сааттан кийин сууга түшүү сунушталат. Бирок ачкарын киринбеңиз.  Мас абалда сууга түшүүгө тыюу салынат. Ошондой эле: – чарчап турганда; – ыссык өтүп кеткенде; – суусап турганда;

– оорудан жаңы айыккан абалда сууга түшүүгө болбойт.

Эсиңиздерде болсун, жаш балдар чоң кишилердин көзөмөлүндө гана сууга түшө алышат. Сууда тарамыш түйүлүп калса дароо күзөтчү-куткаруучуга жардам сурап кайрылыңыз. Ал эми бассейндердин күзөтчү-куткаруучулары болсо ар дайым сууга түшүп жаткан ар бир адамды көзөмөлдөп турууга милдеттүү.

Сууга чөгө баштаганда өзүн жоготпой, акырын шашпай, тынчтыкты кармоо менен өзүн-өзү сактап калууга мүмкүн. Кескин кыймыл жасабоо керек, анткени суу оозго, өпкөгө тез толуп, буттун тарамыштары түйүлүп калат. Терең дем алып, абаны өпкөдө 30 секунддай кармоого аракет кылса натыйжалуу болот.

Кокус кырсык болуп жаныңыздагы адам сууга чөгүп кетсе, аны алып чыккандан кийин 6 мүнөттүн ичинде өмүрүн сактап калса болот.

Андай учурда жабырлануучу суудан чыкандан кийин анын абалын баамдайбыз. Эгер жабыркаган адам аң-сезими менен болсо, анда аны кургагыча сүртүп, жылуу имаратка киргизип, ысык чай, кофе берүү сунуш кылынат. Эгер сууга чөккөн адам бир нече убакыттан кийин чыгарылса, ошондой эле деми кысылып (асфиксия) же клиникалык өлүм абалында болсо дароо дарыгерди чакыруу керек. Убакытты жоготпостон дарыгер келгенге чейин дароо биринчи жардам көрсөтүүгө киришүү керек. Жабырлануучуну чечиндирип, оозу – мурдундагы массаны, кумду тазалап, жаактарынын арасына таякча (жыгачтын бөлүгү же бекем оролгон бет аарчы ж.б.) коюп, өпкөгө жасалма дем алдыруу баштоо керек.

Жай мезгилинде жагымдуу эс алып, бөөдө кырсыктардан сак болуңуздар!

А.САТЫБАЛДИЕВ, Жалал-Абад шаары боюнча Өзгөчө  кырдаалдар бөлүмүнүн кароол    башчысы, улук лейтенант