2,424 Бардыгы /

Курма – кызгылт сары түстөгү, териси жука, эттүү жана таттуу мөмө. Аталышы латын тилинен которулганда “жүрөк алмасы”, ал эми грек тилинен которгондо – “кудайдын оту” деген маанини берет. Уламыштарда курманы кудайлардын тамагы катары таанышкан.

Тропикалык жана мелүүн климаттык зоналарда тараган. Мекени Кытай. Дүйнөдө бул өсүмдүктүн бир нече түрү бар. Айрым дарактардын түрлөрү 500 жылга чейин жашайт.

Витаминдерге жана микроэлементтерге бай

Курамында көптөгөн витаминдер бар, айрыкча А, С жана В; ошондой эле микроэлементтер: йод, темир, кальций, калий, фосфор, марганец, магний кездешет. Курма витаминдердин жетишсиздигинен, темир жетишсиздигинен аз кандуулуктан жана цинганы алдын алууда пайдалуу. Организмдеги йоддун жетишсиздигин толуктап, калкан безинин ооруларын азайтат. Жалпы калыбына келтирүү, нерв системасын жана бүт денени калыбына келтирүү үчүн дары катары сунушталат.

Пайдалуу микроэлементтердин жетиштүү көлөмү бар. Глюкозанын жана фруктозанын көптүгүнүн натыйжасында эки же үч даана жесеңиз ачкачылыкты басат. Алманын курамында жез менен цинк көп болсо, бул жемишти натрий, калий, магний, кальций жана темирдин булагы десек болот. Ашказан-ичеги-карын жолунун, боордун иштешин жакшыртууга, көздүн көрүүсүнө жардам берип тим болбостон, теринин жана жыныс бездеринин иштешин нормалдаштырат. 

Неоплазмалардын көптүгүнүнөн улам карылыкты кечеңдетет. Ачык кызгылт сары түстө болгондуктан, курамында бета-каротиндин пайызы жогору. Бул уюлдук структураларды бузуучу эркин радикалдар менен күрөшө турган, ошону менен терибиздеги карылык белгилери менен күрөшө алган абдан күчтүү антиоксидант зат.

Ал эми магний бөйрөктөгү таштын пайда болуу мүмкүнчүлүгүн азайтып, организмдеги натрий туздарын кетирүүгө жана бөйрөктүн жакшы иштешине өбөлгө түзөт.  Күн сайын 2-3 курма жеп койсоңуз, жүрөгүңүздөгү ооруну көпкө чейин унутасыз. Мындан тышкары, шотландиялык окумуштуулардын айтымында, атеросклерозго каршы күрөшүүдө алмадан да алдыда турат.

С жана Р витаминдерине бай болгондугуна байланыштуу кан тамырларга жакшы таасирин тийгизип, алардын морттугун жана өткөрүмдүүлүгүн төмөндөтөт. Дарыгерлер бул жемишти варикоздук тамырлардан жана бүйлөлөрдүн оорусунан жабыркагандарга колдонууну сунушташат. Ширеси өнөкөт диареяны басууга жардам берет. Темирге бай, ошондуктан анын ширеси аз кандуулукка күнүнө 2 маал, тамактануудан мурун 50-100 мл ичүү эң мыкты натыйжа берет. Мындан тышкары, ал нерв системасын тынчтандырып, натыйжалуулугун жогорулатат.

 Кант диабети менен ооругандар жесе болбойт

Сахарозанын үлүшү 25% га жакын, андыктан диабет менен ооруган жана уйку бези бузулган адамдар аны жебеши керек. Таниндер тамак сиңирүү процессине тоскоол болушу мүмкүн, анткени алар тамактын бөлүктөрүн бириктирип, жабышкак масса түзөт. Ошондуктан, 3 жашка чейинки балдарга бергенге жарабайт.  Өлчөмдөн ашыкча жеген учурда ич өткөк жана кусуу пайда болот.

Бырыштарды кетирет

Ретинолдун жогорку концентрациясы, С жана Р витаминдери көздүн көрүүсүн жакшыртат, терини жашартат, бырыштарды тегиздейт жана теринин майлуулугун азайтат. Жаңы мөмө-жемиш майы бетке жана чачка сүйкөлөт.

Туура тандоо жолдору Жыйноо сезону сентябрдан башталып декабрда аяктайт. Тандоодо мөмөнүн сырткы көрүнүшүнө көңүл буруу керек. Эгерде өңү агарып, үстүңкү жагындагы жалбырактары жашыл болсо, анда мөмө быша элек жана даамы кыйгыл болот. Ал бышып жетилиши үчүн аны бир нече күн бөлмө температурасында кармоо керек. Ал эми оозду кургатып жиберген учурга туш болсоңуз, курма толук быша элек дегенди билдирет. Бул көрүнүштөн азыкты муздаткычта бир аз убакыт кармап же ысык суу менен жууп кутулсаңыз болот. Өтө жумшак жана күрөң тактары бар мөмө-жемиштер курма ташылып жатканда тоңуп калгандыгын же бузулуп, начарлай баштаганын көрсөтөт. Бышкан курманы муздаткычта бир нече айдан ашык сактоого болот. Төмөнкү температурада алты ай бою сактаса касиетин жоготпойт.  

“АЙМАК”