873 Бардыгы /

Бириккен Улуттар Уюмунун (БУУ) адам укуктары боюнча комитети Тажикстанда адам укуктарынын абалы начарлап кеткенине тынчсыздануусун билдирип, өлкө бийлигин бул багытта тез арада чараларды көрүүгө чакырды.

Өткөн жумада БУУ Тажикстандагы адам укуктарынын абалына баа берген 12 барактан турган баяндамасын жарыялаган. Аны уюмдун эксперттери өлкө бийлигинин саясий жана жарандык укуктардын сакталышы боюнча жоопторунун негизинде даярдашкан. Анда башка маселелер менен катар эле өспүрүмдөрдүн мечиттерге баруусуна тыюу салган, сексуалдык азчылыктардын укуктарын бузган жана президенттин ар-намысына шек келтирүү үчүн жазалар каралган мыйзамдар жөнүндө айтылган.

БУУнун эксперттери тажик бийлиги коррупцияга каршы күрөшүү боюнча чараларды көрүп жатканы менен, бул көйгөй өлкөдө кеңири жайылган деп эсептешет. Алар уюмду аткаминерлердин арасындагы жемкорлук өзгөчө тынчсыздандырып жатканын белгилешүүдө. Эл аралык эксперттердин пикиринде, коррупция термини тажик бийлиги тарабынан эл аралык нормалар талап кылгандай мүнөздөлгөн эмес жана өлкөнүн Коррупцияга каршы күрөшүү агенттигинин ишмердүүлүгү көз карандысыз орган болуп эсептелбейт.

Тажикстан Transparency International уюму тарабынан жыл сайын жарыяланып келген коррупцияны кабыл алуу индексинде 180 өлкөнүн ичинен 152-орунда турат.

Мындан тышкары Улуттар Уюмунун эксперттери Тажикстанда күнөөнү мойнуна алдыруу үчүн адамдардын кыйноого алынып жатышына карата тынчсыздануусун билдирген. Алардын пикиринде, бул тажрыйба өлкөдө системдүү мүнөзгө ээ.

Баяндамада ошондой эле Тажикстандын мыйзамдарында диний мүнөздөгү саясий партиялардын ишмердүүлүгүнө толук тыюу салынгандыгы айтылып, бул Эл аралык саясий жана жарандык укуктар тууралуу пактка каршы келе тургандыгы белгиленген.

Быйыл июлда Женевада өткөн БУУнун адам укуктары боюнча комитетинин жыйынында эксперттер тажик бийлигин Хожент жана Вахд шаарларындагы абактарда чыккан тополоңдорго баа берүүгө чакырышкан. Анда БУУнун өкүлдөрү аларга кеминде 50 киши каза болгон бул окуялардын себептери белгисиз экенин билдиришкен.

Баяндаманын авторлору Тажикстандагы сөз эркиндигине дагы кайрылышкан. Анда эксперттер журналисттерге карата коркутуулар болуп, алардын ишине тоскоолдуктар жаралып жатканын белгилеп, бийликти пикирлердин ар түрдүүлүгүн камсыз кылууга чакырышкан.

Баяндаманын соңунда Тажикстанга карата маалыматтык сайттарга кирүү мүмкүндүгүн чектөө тажрыйбасынан баш тартуу, үй-бүлөлүк зомбулукка каршы күрөштү күчөтүү жана сексуалдык азчылыктардын укуктарын бузбоо чакырыктары жазылган. Эми Тажикстан бир жылдын ичинде бул маселелер боюнча БУУга жооп даярдап, кандай чаралар көрүлгөнүн көрсөтүп бериши керек.

www.