Аймак

ЖҮРӨК-КАН ТАМЫР ООРУЛАРЫ

ЖҮРӨК-КАН ТАМЫР ООРУЛАРЫ

 14,210 Бардыгы /

Кыргыз Республикасында, акыркы жылдары жүрөк-кан тамыр оорулары менен ооругандардын саны көбөйүүдө. Артериялдык гипертензиянын эл арасында өтө бат тарашы жана адамдардын өз убагында ага көңүл бурбай, кайдыгерлик карап койгондору, бара-бара  жүрөк-кан тамыр сезгенүүлөрү, адам баласынын өлүмүнүн негизги себептеринин бири болуп саналат. Анткени анын белгилери бир топ убакыт билинбейт, ошондуктан аны, “тымызын киши өлтүргүч” деп атап койушат.

Бейтаптын тез жардам кызматы аркылуу кайрылганда, ооруканага жаткыруу үчүн себептердин арасында кан айлануу системасынын оорулары (23,9%), анын ичинде жүрөк ишемиясы (10,7%), мээ ишемиясы (6%).

Гипертонинын себептери абдан көп. Эгер эссенциалдуу атериалдык гипертензия же башталгыч гипертензия, жөнүндө сөз кыла кетсек, анын себептери белгисиз. Тилекке каршы ички органдарды бат  жабыркатат жана башталгыч гипертония 90%  өнөкөт артериалык гипертензияга алып келет. Көп учурларда себептеринин бири болуп стресс жана адамдардын психикалык жактан туруксуздугу көп ооруларга алып келет

Экинчи жолу (вторичная) гипертония – бул оорунун дагы бир көрүнүшү, анын себептери ар дайым белгилүү. Себеби ал бөйрөк оорусу, жүрөк, мээ, эндокриндик ооруларды коштоп жүрөт жана ал гипертониянын 10% түзөт.

Артериалдык гипертониянын факторлору баарына белгилүү, бирок дагы бир ирет эскерте кетсек:

  1. Тамеки тартуу;
  2. Тамак-ашка ашыкча тузду колдонуу;
  3. Жетишсиз физикалык иш-аракет;
  4. Ичкиликти ченемсиз ичүү;
  5. Ашыкча салмак;
  6. Стресс.

Эгер бул жагдайларды эске ала жүрсөк, алар биздин ден соолугубузга өз таасирин тийгизбейт. Гендерлик жакты, адамдын жашын, тукум куучулукту өзгөртө албайбыз. Ошондуктан алар менен күрөшүү мумкун эмес. Анткени бул жагдайлар бара-бара оорунун өрчүшүнө алып келишет

Гипертоник оорунун даражасын аныктоо жана божомолдоо маанилүү болуп саналат. Анткени кан басымын аныктоонун кадимкидей  ар кандай клиникалык мааниси бар. Ошентип, 120/80 мм рт ст  оптималдуу, нормалдуу басым деп саналат. Систоликалык 120-129 мм рт.ст. жана 80-84 мм рт.ст. Диастоликалык 130-139 / 85-89 мм рт.ст. Патология менен чек арага жакын, ошондуктан алар “высоконормальными”, ал нормалдуу басымдын көбөйүп кетти деп айтылышы да мүмкүн. Бул сандар алдын-ала патология катары дагы каралышы мүмкүн.

140/90 мм рт.ст.баштап оору бар деп айтсак болот. Бул көрсөткүч иш жүзүндө гипертония даражасын аныктайт бери:

  • 1 гипертония даражасы 140-159 / 90-99 мм рт ст
  • 2 даражаса 160-179 / 100-109 мм. рт ст
  • 3 даражасы 180/100 мм рт.ст. жана андан жогору.

Кээ бир учурларда, систоликалык артериялык кан басымы 140 мм рт.ст. же андан көп болот, ал эми диастоликалык чегинде эле, мындай учурда биз обочолонгон (изолированная) артериалдык гипертензия деп атайбыз.

Оорунун көрүнүштөрүн клиникасына карата аныктай алабыз. Клиникага чейинки мезгилде оорулуу өзүн жакшы сезет, бирок оору гана тонометр көрсөткүчтөрдү айтып иштеп чыгат. Бара-бара симтомдору дагы чыгып баштайт.

Мезгил-мезгили менен баш айланууга, көрсөтмө оорунун кыскарган, жаркыраган, анын көз алдында “учуп кетет” деп бейтаптар доолорун врачка айтышат. Бул симптомдордун бардык туруктуу оорусу менен айтылган эмес, ал эми кан басымы жогорулушунда, кризде клиниканын орчушуу учурундагы аянактар:

  • Баш катуу ооруйт;
  • Ызы-чуу, кулагы, башына кетпейт;
  • Электр жарыгынын өчүрүлүшү;
  • Жүрөгүнун лакылдашы;
  • Дем алуу оорлойт ;
  • Толкунданып, коркуу сезими.

Гипертоник кризистин негизгиси, күчөп кетсе – өмүргө коркунуч туудурган:

  1. Инсульт;
  2. Гипертониялык энцефалопатия,мээнин шишигенине алып келет;
  3. Өпкө шишиши;
  4. ОПН;
  5. Инфаркт миокарда.

Ушундай ооруларга алып келиши мумкун. Гипертоник ооруну диагностикалоо боюнча негизги кан басымы көрсөткүчтөрүн, маалыматтарды жана долбоорлоо жүрөк согушунун жыйынтыгтары менен чыгарылат. Гипертензияда дарылоонун схемалары колдонулат.  Алардын айкалышы жана дозасын дарыгер гана тандайт.

 

Автор

Байланыш дареги

Email: aymak.kg@mail.ru

Телефон: +996 (770) 81-00-32

Факс: +996 (3722) 2-32-36

Адрес: Жалал-Абад ш. Ленин к. 17