832 Бардыгы /

Кыргызстан суу сактагычтарды кармоого кеткен чыгымдарды жабуу үчүн Өзбекстан менен Казакстандан акы талап кылышы мүмкүн.

Жогорку КеңешСуу кодексине жана “Суу жөнүндө” мыйзамга өзгөртүүлөрдү экинчи окуудан кабыл алган. Ага ылайык, жарандыгына, менчигинин түрүнө жана чарба жүргүзүү формасына карабастан сууну пайдалануу үчүн акы алынары көрсөтүлгөн.

Жогорку Кеңештин “Республика Ата-Журт” фракциясынан депутат Умбетали Кыдыралиев өкмөт эмнеге суу сактагычтарга кеткен чыгымдарды жабууну кечеңдетип, сууну топтоп бергени үчүн кошуналардан акы талап кылбай жатканына кызыкты.

– Кыргызстандагы суу сактагычтардан жылына 22 млрд. куб суу Өзбекстан менен Казакстанга кетет. Бул деген биз суу сактагычтарда чогулткан суунун 80 пайыздан ашууну мына ошол кошуналарга берилет дегенди түшүндүрөт. Аталган суу сактагычтарды кармаганга бюджеттен өтө чоң өлчөмдө каражат жыл сайын бөлүнөт. Жакында эле Токтогул суу сактагычын оңдоо үчүн 450 миллион доллар бөлүү боюнча маселени карадык. Биздин өкмөт эмне себептен мына суу сактагычтарга кеткен чыгымды төлөп берүүнү кошуналардан талап кыла албай жатат?

Айыл жана суу чарба министринин орун басары Жаныбек Керималиев Суу кодексине жана мыйзамга кирген жаңы өзгөртүүлөрдөн кийин сууну пайдаланганы үчүн кошуналардан кошумча акы талап кылууга жол ачыларын билдирди:

– Казакстан мурда Киров суу сактагычын кармаганга кеткен чыгым үчүн 75 миллион теңге төлөйт эле. Азыркы учурда 119 миллион теңге төлөйт. Мыйзамга кирген өзгөртүүлөрдү кабыл алгандан кийин кошуналар пайдаланып жаткан суунун төлөмүн дагы көтөрөбүз. Бул маселе негизи 28 жылдан бери көтөрүлбөй келип, соккунун баарын биз өзүбүзгө алып жатабыз.

2000-жылдары Жогорку Кеңештин мыйзам чыгаруу палатасынын депутаты, компартиянын мурдагы биринчи катчысы маркум Турдакун Усубалиев суу газ жана мунай сыяктуу эле жаратылыш байлыгы экенин жүйө келтирип, Кыргызстандын суу сактагычтарында топтолгон сууну кошуналар сатып алууга тийиш деген маселе көтөргөн.

Бирок Өзбекстандын ошол кездеги президенти маркум Ислам Каримов мамлекеттер аралык суу башаты каяктан экенине карабастан ал орток байлык экенин айтып, аны сатууга же бербей үзгүлтүккө учуратууга жасаган далалат чоң чатакка алып келерин эскерткен.

Суу пайдалануу шарттарын жөнгө салуу маселеси 2007-2008-жылдары да көтөрүлүп, бирок маселе кыргыз бийлигинин пайдасына чечилген эмес.

www.