2,640 Бардыгы /

Жогорку Кеңештин депутаты Марлен Маматалиев мындан ары Кытайдан карыз алууга тыюу салууну сунуштады. Ал коңшу өлкөдөн алынган бересе өсүп кеткенин кабарлап, арты эгемендикке коркунуч алып келерин эскертүүдө. Бул демилгени сынга алгандар да, колдогондор да бар.

Бир депутаттын долбоору

Депутат Марлен Маматалиев тыштан карыз алууну чектөө механизмин Бюджеттик кодекске киргизүү боюнча долбоор сунуш кылды.

Тагыраагы ал «бир булактын насыясы жалпы аласанын 50% ашпаш керек» деген норма сунуштап жатат. Ага ылайык, Кытайдан алынган карыз жалпы тышкы карыздын 42,5% түзөт жана акчанын кунуна байланыштуу ал өссө, автоматтык түрдө бул өлкөдөн карыз алуу тыйылмакчы.

Эл өкүлү бул демилгесин каржылык көз карандылык коркунучу менен түшүндүрүүдө:

«Бюджет кодексинин 59-беренесине бир пункт сунушталып жатат. Бул жерде бир булактан 50% ашпасын деген мааниде айтканыбыздын себеби, биз бир топ эл аралык институттардан карыз алабыз. Бирок анын эң оңою Кытайдын Экспорттук-импорттук банкы (Эксимбанк), анын бюрократиясы жок, шарттары жеңил, бат беришет. Ошол эле учурда алар менен болгон макулдашууларда Кыргызстандын эгемендигине доо кетире турган, келечегибизге кооптуу пункттар жазылып калган. Ошондуктан, эгер карыз ала турган болсок, Эксимбанктан эле ала бербей, башка булактардан алууга аракет кылсын деп жатабыз», – деди Марлен Маматалиев.

Депутат сунуштаган мыйзам долбоору Жогорку Кеңештин 25-ноябрдагы жыйынында биринчи окуудан кабыл алынды. Ал күнкү жыйында премьер-министрдин милдетин аткаруучу, биринчи вице-премьер-министр Артем Новиков долбоордогу айрым нерселерди карап чыгуу керектигин билдирип, чектөөнү негизинен колдой турганын маалымдады.

Эми тармактык комитеттер карап чыкса, документ жалпы палатага экинчи-үчүнчү окууга чыгарылмакчы.

2020-жылдын 31-августуна карата Кыргызстандын жалпы мамлекеттик карызы 4, 827 млрд. долларды түзгөн. Анын 646 млн. доллары ички карыз, 4,180 млрд. доллар тышкы карыз.

Мунун 1,778 млрд. доллары Кытайдын Экспорттук-импорттук банкына (Эксимбанк) туура келет. Демек, төлөөгө келгенде да Бишкек Бээжинге карата жылына көбүрөөк сумма чыгарууга аргасыз. Бул өзгөчө быйылкыдай кризистик абалда өлкө казынасына кыйла оордук келтирди.

WWW