Аймак

“ АК-КЕМЕ” ПОВЕСТИНДЕГИ БАЛАНЫН ЖАН ДҮЙНӨСҮ.

 14,313 Бардыгы /

Аалам алпы Айтматовдун 92 жылдыгына жана” Региондорду өнүктүрүү,өлкөнүсанариптештирүү жана балдарды колдоо” жылына арналган

“Ч. Айтматовдун “Ак-кеме” повестиндеги  баланын жан дүйнөсү”-деген темадагы 6-аклассүчүн адабий кеченин  иштелмеси.

Сабактын темасы:  “ АК-КЕМЕ” ПОВЕСТИНДЕГИ БАЛАНЫН ЖАН ДҮЙНӨСҮ.

 Сабактын максаты:

  1. Повесттеги каармандардын мүнөздөрүн изилдөө менен окуучулардын аналитикалык ой жүгүртүүсүн калыптандырат.
  2. Окуучулардын логикалык ой жүгүртүүсүн өнүктүрөт: сөздүк менен иштей алышат, сөз, сөз тизмектерин түзүшөт,өздөрүнүн ойлорун айта алышат.
  3. Чыгарма аркылуу окуучулар улуттук асыл мурастарды урматташат, боорукерликке тарбияланышат, жаратылышты көздүн карегиндей сакташат, өз мекенин жан-дили менен сүйүүгө тарбияланышат.

Сабактын жабдылышы: Ч. Айтматовдун портрети, китеп көргөзмөсү, “ Ак-кеме” кинофильминен фрагменттер,

Сабактын тиби: сабак-фильм

Сабактын жүрүшү:

  1. Уюштуруу
  2. Ч. Айтматовдун учкул кептери( Слайд көрсөтүлөт)

Балалык абийир дандагы түйүлдүк сыңары. Түйүлдүгү жок дан өспөйт…

Акыйкаттык түбөлүк жашайт… (Ч.Айтматов)

Өткөндү эстеп, келечекти күтө билгендигибиз үчүн биз барбыз.(Ч.Айтматов)

Детская совесть-как зародыш в зерне,без зародыша зерно не проростает…

  1. 2019-жылы залкар калемгер Ч. Айтматовдун 90 жылдык мааракеси эл аралык  деңгээлде белгиленди.Балдар темасына арнап, Ч. Айтматов бир катар чыгармаларды жараткан. Ошолордун бири бул-“Ак-кеме” повести.”Ак-кеме” повести 1970-жылы жазылган. Повесттинде негизинде тартылган кинофильмдин сценарийи үчүн автор СССРдин Мамлекеттик сыйлыгына татыктуу болго
  2. Бугүн биз Ак-Кеме повестинен үзүндү көрүп, талкуулайбыз.

Талкуулоодо төмөнкү маанилеш  сөздөрдү колдонобуз:

Көңүл калтырбаган, көңүлчөөк-  адамдын көңүлүн эч качан оорутпаган, катуу сөз айтпаган адам.

Эстелик, эсте калган, эстен чыкпас- унутулгус деген мааниде

Кадырлоо- сыйлоо, урматттоо

 Кыял-тилек – эңсө

  • Кинофильмдеги негизги каармандар кимдер?

      А)  Бала

      Б) Момун

      В) Орозкул

БАЛА
Баланы жалгызганатаятасытүшүнөт
Бугунуөлтүргөндөкыялы, үмүтү өлөт.
Таежесинаяйт, ага бала тилейт
Таенесикыйкырыпурушат
Бугу келгендесүйүнөт
Жомоккоишенет
Чоң үмүтмененжашайт
Жаратылыштыкоргойт, сүйөт
Атасындайымакүтөт
Орозкулбашкачаболупөзгөрүшүнкаалайт
Таятасынжакшыкөрөт

VI. Кичине топтор иштөө. Класстер түзүү.

Гулжамал, Кулубек бала менен  суйлошот, ага жардам   беришет.

Кызынынбалалууболбогонунакейийт
Жаратылыштысүйөт, ага аярмамилежасайт
Небересинтаятасыганатүшүнөт
Өгөйбайбичесианыуккусу да келбейт
Орозкул аны түшүнбөйт
Жомоккоишенет
Бирөөгөжамандыкжасабайт
Атынажарашазаты бар
Ак көнүл
Бугулардыөлтүрбөйт
Жөнөкөй
МОМУН
Бугулардыөлтүрө т, сатат, этинжейт.
Тируукезиндеөзүнөкүмбөзкойдурат
Дайымааялынкүнөөлөйт, сабайт
Жаратылыштыталкалайт, жоккылат
Жомоккоишенбейт
Өзүмчүл
Каардуу
Балалууболгусукелет
Карагайлардыкыят, сатат
Арак ичет
Орозкулулуулардысыйлабайт
ОРОЗКУЛ

Кинофильмдин фрагменттери:

Бала кимге жакын болчу?

Момун ата бугу уруусу жөнүндө эмне айтып берди?

Фрагмент 1

Бала Бугу- Энени чын эле көрдүбү?

Балага Бугу марал менен жолугушу кандай таасир калтырды?

Фрагмент 2

Бала Бугу-Энеден эмне сурады? Кимге?

Баланын тилеги аткарылдыбы?

Фрагмент3

Бала чын эле балык болуп сүзүп кеттиби?

  Ак-кемеге жетеби, атасына жолугабы?

Жыйынтык:

  1. Баланын жан дүйнөсү кандай?
  2. Азыркы биздин мезгилде ушундай адамдар барбы?
  3. Кинофильдин тартылышы жонүндө кошумча маалыматтар:

2007-жылы Чолпон –Ата шаарында Э аралык кинофестиваль болуп өткөн. Ушул кинофестивальда Ч.Айтматовдун Ак-кеме киносун “Рухордодо”(театр) көрсөткөн. Кино көрүп бүткөндөн кийин сцена ачылып, көлдүн абасы уруп,ары жактан Ак-кеме көрүнгөн. Алыстан чет мамлекеттен келген коноктор биринчи эч нерсени тушүнүшпөй, анан барып түшүнүшүп, биринчи ушунчалык жымжырттык сурүп, андан кийин бардыгы ордуларынан турушуп кол чабышкан.

    Ал эми 2008-жылы, эа аралык кинофестиваль Ч. Айтматовдун чыгармачылыгына арналды.Эң жакшы коюлган кинофильмдерге, киноактерлорго баалуу сыйлыктар берилген.

  Ак-кеме киносунун режиссору  ыраматылык Болот Шамшиев, анын келинчеги Айтурган Темирова-Гулжамалдын ролун аткарган кино кантип тартылганы жөнүндө айтып беришкенде, бешиктеги бала кинодогу алардын кызы экенин, кино “ Чон-Жаргылчакта” тартылган шофер Кулубек киного билет алыпкиргени Чолпон-Атадагы кинотеатрда тартылган. Кино кеч күздө тартылгандыктан, кызы ооруп, өпкөсүнө суук тийип, дарылангандыгы тууралуу айтып беришкен.

  Ак бугуну “Таймырдан” Ч.Айтматов алдырган экен. Киного тартылып бүткөндөн кийин ал бугуну “ Тамгага” алып барып багышкан. Ошол жерден балдар келип бугуну көрүшүп, ага дайыма таттуу конфеттерди беришип көндүрүшкөн. Бирок бир күнү мас киши келипбир бүтүн тамекини берсе, бугу аны конфетдеп жеп алып өлүп калат.

IX.Окуучулардын билимин баалоо

X. Үйгө тапшырма.“Баланын жан дүйнөсү” деген темада 20-25 суйлөмдөн ашкан эссе жазып келүү.

Ала-Бука районундагы №4 А. Акпаралиев атындагы жалпы билим берүүчү

орто мектебинин кыргыз тили мугалими Садыкова Айсулуу.

Автор

Байланыш дареги

Email: aymak.kg@mail.ru

Телефон: +996 (770) 81-00-32

Факс: +996 (3722) 2-32-36

Адрес: Жалал-Абад ш. Ленин к. 17