12 Бардыгы /

Соңку тапта кардарлар Борбор Азиядагы эң чоң Кара-Суунун, же болбосо Фергана өрөөнүндөгү ири Ош шаарынын базарына эмес, Араван базарына байма-бай каттап калышты. Эмнеге? Мунун чоо-жайын Араван базарын аста-секин аралап, андагы соодагерлерден жана дагы кардарлардан кенен-чонон сураштырдык.

        Матлюбахан АЛИМБЕКОВА, соодагер: – Аялзатына эң керектүү кийим—кечелерди атайылап барып Кара-Суу базарынан үргүлжүм (дүң) баада эле алым келемин. Анан булардын үстүнө көп деле нарк кошпоймун. Чынымды айтсам, жол киремди гана чыгарам. Кээ-кээде ак көңүлүм кармаганда, товарымды кардар жалдырап сураган баада эле сатып иймей адатым бар. Муну билип-көргөн коңшуларым – соодагерлер мени өлө тилдеп-урушуп эле жатып калышат. Эң башкысы: адатымча мыйзам чегинде моминтип такай ККМ (көзөмөл-кассалык машинаны) үзгүлтүксүз колдоном.

        Аскар ТУРАЕВ, соодагер: – Мен жайындасы талаалап безип кетемин. Анткени, алыскы жайлоолорду жана тоолорду зерикпестен кыдырып, дары чөптөрдү терип-жыйнамын. Анан буларды атайын дардаган жайда кургатып, өзүнчө температурада сактаймын. Керек кезде тамыр кармап, табыпчылык деле кыламын. Жашырып не: фармацевдик билимим бар. Ошондуктан, мунун пайдасын азыр куп гана тийип жаткан чагы.

        Башаратхан АРТЫКБАЕВА, соодагер: – Мен Араван базарында акыркы он-он беш жылдан бери соодагерчилик менен алектенем. Албетте, дал ушул жерден агарып-көгөрдүм. Анан дагы баар таптым. Эң кейиштүүсү: инфлияция балакети акыркы кезде шаштыбызды куп гана кетирип, айлабызды таптакыр курутуп атат. Бирок, муну шылтоолоп, үстөк бааны көбөйтө элекпиз. Эгерде ошентсек, туруктуу кардарларыбызды биротоло жоготобуз. Ушундан чоочулап олтурабыз.

        Асылкан ТЕМИРБАЕВА, кардар: – Мен Ош шаарынын тургунумун. Кара-Суу базары дайыма тыгын. Кирсең, чыгышың чындап азап! Ал эми Ош шаарынын борбордук базарын калаа чекесине көчүрөбүз деп атышат. Ал деле бүт башаламан. Издегениңди кечке темселеп жүрүп, ит менен издеп дагы таппайсың. А Араванда баары ирээттелген. Тартип бекем. Оңуп эле калдык. Анын үстүнө Ош шаарына дагы абдан жакын.

        Карынбай МЕРГЕНЧИЕВ, кардар, Өзбекстан республикасынын Асака районунун тургуну: –  Кыргыз-Өзбек чекара бекеттери ачылып, мурункудай кыйналбай-этпей каттап калдык. Ары-бери эч кандай тоскоолдуксуз эле, паспортубузду гана көрсөтүп беймарал каттап атабыз. Товарлар Араванда апарзан. Анан дагы – кеми бар. Соодалашып атып, баарын тең түшүрсөң болот. Ылайым эки өлкөнүн каттоосу мындан ары эч үзүлбөсүн! Коңшулаш калктардын достугу улам арта берсин!

         Айтмакчы, берекелүү “Араван базары” аймактагы “Араван кооперативи” биримдигине карайт экен. Бул – илгерки СССР маалындагы Керектөөчүлөр Биримдигинин (ПотребСоюздун – автор) мураскору. Кепке аталган “Араван базарынын” директору Адахамжан АКМАТЖАНОВ өзү аралашты.

• Көрдүңүздөр го. “Араван базары” абдан чакан. 140 гана

орундуу. Биздин уюм ар бир соодагер менен түзүлгөн атайын келишимдин негизинде гана иштешип келатат, – деди “Араван базарынын” директору Адахамжан АКМАТЖАНОВ. – Байкагандырсыз.ККМ (көзөмөл-кассалык машина) ар бир соодагердин колунда жүрөт. Анын үстүнө бул жабдыктын бары-жогун биз эле эмес Мамлекеттик салык кызматынын өкүлдөрү дагы үзгүлтүксүз текшерип турушат. А бул жагынан оңуп эле калбадыкпы. Мурункудай баа талашып ызылдашмай, уруш-талаш дээрлик жок!

        Баса, айтылуу “Араван базарынын” жетекчиси Адахамжан АКМАТЖАНОВ тээтигил Союз маалында коңшулаш Өзбекстандагы Самарканд шаарынын кооперативдик институтун бүтүргөн. Ошондуктан, 1982-жылдан тартып бир гана ушул  системада – кооператив тармагында үзүрлүү эмгектенип келатат. А чындыгында жогорку билимдүү базаркомду Кыргызстанда ит менен издеп жүрүп дагы таппайсың. Болбосо, өлкөбүздөгү бардык базарларды эч кандай дипплому жоктор деле башкарып жүрүшпөйбү…

Алишер ТОКСОНБАЕВ, өз кабарчы