1,194 Бардыгы /

          БИШКЕК. Кыргыз Республикасындагы коомдук саламаттыкты сактоо тармагынын төрт адиси Саламаттыкты сактоо үчүн информатика жана маалымат илимин колдонуу (IDASH) стипендиясынын ачылышына биринчи жолу катышты.

АКШнын Ооруларды көзөмөлдөө жана алдын алуу борборлору (CDC), Дүйнөлүк Саламаттыкты сактоо Уюму, Вашингтон университети өнөктөш Өкмөттөр менен биргеликте санариптик технологиялар аркылуу калктын денсоолугун жана жыргалчылыгын мындан ары жакшыртуу жана өлкөлөргө коомдук саламаттыкты сактоо боюнча өзгөчө кырдаалдарга ынанымдуу жооп кайтарууга жардам берүү үчүн булл стипендиялык программаны иштеп чыккан эле. Биринчи IDASH тобу Борбор Азиядан жана Чыгыш Европадан коомдук саламаттыкты сактоо информатикасы же маалымат илими боюнча улуттук деңгээлде иштеген орто жана жогорку деңгээлдеги 20 техникалык, аналитикалык жана коомдук саламаттыкты сактоо кызматкерлеринен куралган. Аталган долбоор быйыл 3-15-апрель күндөрү Грузиянын Тбилиси шаарында жеке семинар менен башталган.

Ошентип, 12 айдын аралыгында стипендиаттар биргелешкен долбоорду аныктап, иштеп дагы чыгышат. Алар насаатчылыкка ээ болушуп, өз ара кызматташууну камсыз кылуу, алынган сабактарды жана мыкты тажрыйбаларды өз ара бөлүшүү жана көптөгөн өлкөлөрдү камтыган келечектеги Программалоо муктаждыктары үчүн байланыштарды түзүү үчүн практиканын аймактык коомдорун түзүшөт. IDASH окуну тажрыйба менен тыгыз байланыштырууга гана зор мүмкүнчүлүк жаратат. Ошондой эле тренингден алынган жаңы көндүмдөрдү жана  билимдерди, ошондой эле ыкмаларды реалдуу турмуштук контексте колдонууга мүмкүнч\л\к жаратат.

COVID-19 пандемиясы өз убагында кийлигишүүнү жана так маалыматты таратууну камсызкылуу үчүн реалдуу убакыт режиминде так маалыматтарды камсыз кылган коомдук саламаттыкты сактоо маалымат тутумдарынын маанилүүлүгүн баса белгиледи. IDASH стипендиаттары келечектеги глобалдык ден соолукк оркунучтарын так аныктоого, алдын алууга жана дагы аларгаыкчам жооп берүүгө даяр болгон жумушчу күчкө салым кошот.

IDASH стипендиаттарынын биринчи тобу үчүн аныкталган артыкчылыктарга төмөнкүлөр кирет: Райондук, облустук жана дагы республикалык деңгээлдеги аткаруучулар үчүн ооруларды көзөмөлдөө маалыматтарын талдоо үчүн бирдиктүү бизнес-чалгын-платформасын иштеп чыгуу (КыргызРеспубликасы), Гепатит С клиникалык каскаддары үчүн маалыматтарды автоматташтыруу жана визуализациялоо (Грузия), Санариптик эмдөө реестрлерин COVID-19дан тышкары кеңейтүү (Казакстан), жугуштуу эмес оорулар боюнча отчеттуулуктун электрондук системасын өркүндөтүү (Украина), көптөгөн ооруларды көзөмөлдөө жана жоопберүү үчүн мейкиндик анализинин модулдарын иштеп чыгуу (Өзбекстан).

Алишер ТОКСОНБАЕВ, өз кабарчы